نمیتوان این حقیقت را نادیده گرفت که فیلتر شدن تلگرام مقدار زیادی بر کسب و کارهای اینترنتی و دنیای مجازی تاثیر مخرب داشت و خسارت های زیادی را بر بسیاری از کسب و کارها و مشاغل وابسته به اینترنت و تلگرام وارد کرده است. این موضوع از طرفی موجب ناراحتی و نگرانی خیلی ازز مشاغل شده بود و از طرفی هم شاید یک منفعت داشت که برای زمانی که همچین شرایطی پیش بیاید باید چاره اندیشی کرد و به فکر یک شرایط بهتر باشیم که مثلا اگر تلگرام و اینستاگرام قطع شد چ باید کرد در این هفته های گذشته عده ای وارد شبکه های مجازی دیگر مانند واتس آپ و .. شدند اما باز هم مشکلات خاص خود را داشت و این نتیجه را حاصل کرد که باید یک چاره اساسی برای این مشکل بی اندیشیم که با قطع شدن یک شبکه مجازی اینقدر زیان و ضرر را متحمل نشویم.

قدردان تلگرام باشیم نه برعکس!

«فیلتر کردن تلگرام راه‌ حلی برای مشکل رسانه‌ای در ایران نیست؛ بلکه ادامه سیاست‌هایی است که از صد ‌سال پیش شاهد برخورد با فناوری‌های جدید بوده‌ایم و همواره نیز این سیاست در زمان بدی به دلیل شکست عقب‌نشینی کرده است.»

به گزارش ایسنا، روزنامه شهروند در سرمقاله خود نوشت:‌ «شاید با فروکش‌ کردن اعتراضات اخیر یکی از مهم‌ترین مسائلی که دغدغه عمومی شود، سرنوشت شبکه اجتماعی تلگرام است؛ شبکه‌ای که علت اصلی رشد آن ضعف بنیان‌های رسانه‌ای در داخل کشور است و اگر چنین ضعف مفرطی وجود نمی‌داشت، به ‌طور قطع تلگرام تا این حد محبوب و مورد استقبال و کاربرد واقع نمی‌شد. بنابراین فیلتر کردن تلگرام راه‌ حلی برای مشکل رسانه‌ای در ایران نیست؛ بلکه ادامه سیاست‌هایی است که از صد ‌سال پیش شاهد برخورد با فناوری‌های جدید بوده‌ایم و همواره نیز این سیاست در زمان بدی به دلیل شکست عقب‌نشینی کرده است. از همان زمانی که شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی وارد زندگی اجتماعی مردم شدند، یک وضعیت تناقض‌آمیزی را شاهد بودیم. با فیلتر کردن تلگرام یا حتی شبکه‌های دیگر این وضعیت تناقض‌آمیز حل خواهد شد ولی به یک وضعیت تناقض‌آمیز بدتری دچار می‌شویم.

وضعیت تناقض‌آمیز اولیه از اینجا بود که آزادی رسانه یک اتفاق صوری و عادی نیست. در واقع آزادی رسانه، برای جامعه‌ای است که به تبعات این آزادی نیز ملتزم باشد. پاسخگویی و شفافیت از الزامات آزادی رسانه است. مسئولیت‌پذیری تولیدکنندگان پیام نیز از شروط آن است ولی ما شاهد آزادی شبکه‌های اجتماعی بودیم و تلگرام ده‌ها میلیون عضو در ایران داشت ولی موارد دیگر از جمله مسئولیت‌پذیری افراد در بیان نظر و خبر و تحلیل یا پاسخگویی و شفافیت حکومت در حد انتظار محقق نشد لذا با فضای رسانه‌ای غیر مسئولانه مواجه شدیم که در اثر آن مردم به‌ سرعت به هر چیز بدبین و معترض شدند. ضمن آن که شبکه‌های اجتماعی به‌ ویژه تلگرام امکان ارتباطی بزرگی نزد هر نیرویی را فراهم کرد که ساختار غیر پاسخگو و غیر شفاف قادر به مقابله با تحرکات احتمالی این گروه‌ها نخواهد بود.

اگر تلگرام و سایر شبکه‌ها بسته شود و با فرض آن‌ که فیلترینگ موفق هم باشد، تضاد مزبور حل می‌شود ولی تضاد و تناقض بزرگ‌تری به وجود می‌آید، زیرا علت اصلی محدودیت رسانه‌ای این است که ساختارها نمی‌خواهند شفاف و پاسخگو باشند و همین امر موجب سقوط بیشتر آنها در فساد و ناکارآمدی می‌شود و به‌ سرعت آنها را به ورطه سقوط می‌کشاند. ضمن آن که به لحاظ عملی نیز قادر به جلوگیری موثر از توسعه فناوری و دسترسی مردم به آن نیستند و این تجربه ملموسی در مورد ماهواره و اینترنت است.

به‌ طور قطع میان این دو موقعیت تناقض‌آمیز دومی خطرناک‌تر است ولی بهترین راه خارج‌ شدن از موقعیت و ساختار تناقض‌آمیز است؛ به این معنا که به آزادی رسانه‌ها احترام بگذاریم و با تقویت رسانه ملی و رسمی کشور مسئولیت‌پذیری را به دامن نظام رسانه‌ای مورد استفاده مردم بیاوریم و به تناسب نیز شفافیت و پاسخگویی را در کل ساختار مدیریت کشور شاهد باشیم. تکرار عبور از راه‌های شکست‌خورده شایسته جامعه ایران نیست.

به‌ طور مشخص باید گفت که تلگرام حتی به پدیده‌ای فراتر از آن چه که گفته شد، تبدیل شده است. تلگرام ماهواره نیست که با زدن آن بتوان نفس راحتی کشید. تلگرام به نوعی در لایه‌های گوناگون جامعه و زندگی مردم نفوذ کرده است. اول از همه بقای شرکت‌های عرضه‌کننده اینترنت به مصرف آن وابسته است که با فیلتر‌ شدن این شبکه‌ها، این شرکت‌ها به سوی ورشکستگی خواهند رفت. به علاوه تعداد زیادی از مشاغل از طریق اینترنت و تلگرام به دنیا آمده و به حیات خود ادامه می‌دهند که حذف آنها برای اقتصاد نیز پر درد سر است. بسیاری از امور جاری میان افراد از این طریق انجام می‌شده است که راه‌های جایگزین پرهزینه خواهد بود. در کنار اینها تقاضا برای فیلترشکن به‌ سرعت افزایش خواهد یافت و اگر فیلترشکن را نوعی مخالفت با هنجار رسمی اعلام‌ شده بدانیم، این مسأله برای جامعه اصلا مناسب نیست که مردم آن در پی استفاده از فیلترشکن باشند. به علاوه اگر به زودی فناوری مناسبی در دسترس مردم قرار گیرد که بتوانند فیلترینگ را نیز خنثی کنند، تنها چیزی که باقی می‌ماند، اثرات منفی این تصمیم و افزایش فاصله بیشتر با حکومت است.

نکته دیگر این‌ که هر فناوری سود و زیانی دارد؛ نمی‌توان به صرف زیان‌هایش آن را رد کرد. منافع بسیار آن را هم باید مورد ملاحظه قرار داد. مردم مشکلی ندارند که برای مدت معینی، محدودیت‌هایی در دسترسی به تلگرام یا شبکه‌های اجتماعی به وجود آید، طبعا رعایت مصالح ملی در این راه مهم است ولی تداوم آن، هم مردم را عصبانی و ناامید و هم ساختار مدیریتی را ناکارآمدتر می‌کند و هم این که این محدودیت‌ها به‌ سرعت به دلیل پیشرفت‌های فناوری بلاموضع خواهد شد. فیلترینگ دایمی کاری بیهوده است. تلگرام منشأ این وقایع نبود بلکه آن را نشان داد، پیش از آن که به مرحله بازگشت‌ناپذیری برسد. در نبود تلگرام خود را از شناخت واقعیت جامعه محروم کرده‌ایم. بنابراین باید قدردان رسانه‌ای بود که موجب نشان‌ دادن این بحران شد نه بر عکس.»

تعطیلی ۹۰۰۰ کسب و کار تلگرامی


جدیدترین آماری که از مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شده نشان می‌دهد ۹۰۰۰ کسب و کار خرد اینترنتی که درگیر قطع شدن ارتباطشان از تلگرام هستند در یک هفته اخیر با مشکلاتی مواجه شده‌اند.

به گزارش ایسنا، «دنیای اقتصاد» با انتشار این مطلب نوشت: به گفته سید مرتضی موسویان رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد، در آمار رسمی این سازمان ۱۹ هزار کانال شامددار به ثبت رسیده که از این تعداد ۹۰۰۰ کانال مرتبط با فروش کالا یا خدمات بوده‌اند.

به گفته او اما تفکیک این موضوع که چند دسته از این کانال‌ها صرفا فروش کالا بوده‌اند ممکن نیست چراکه ارائه این آمار بر اساس خوداظهاری افراد بوده است.

موسویان با اعلام بی‌اطلاعی از رقم دقیق خسارتی که این کسب و کارها در طول متوقف بودن فعالیت تلگرام دیده‌اند، می‌گوید: «این سوال سختی است چراکه در هر صورت بخش گسترده‌ای از این کسب و کارها متضرر شده‌اند اما به دلیل اینکه ما نظارتی بر مسائل مالی این افراد نداشتیم و این دسته از کسب و کارها نیز به‌صورت علنی درآمدشان را اعلام نمی‌کنند به‌صورت دقیق مشخص نیست که چه ضرری متوجه این بخش شده است.»

از سوی دیگر پس از قطع تلگرام حالا بسیاری از صاحبان این دسته از کسب و کارها سعی می‌کنند از طریق دیگر شبکه‌های موجود و ممکن با مشتریان خود ارتباطشان را حفظ کنند. واتس‌اپ و اینستاگرام از جمله همین شبکه‌هاست اما مسئولان دولتی نظر دیگری دارند و از رشد آماری استفاده کاربران از پیام‌رسان‌های داخلی خبر می‌دهند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال هم اگرچه این افزایش آمار را تایید می‌کند اما می‌گوید بیشتر کاربران مراجعه‌کننده به پیام‌رسان‌های داخلی از جنس گروه‌های خانوادگی یا آموزشی هستند و تا این زمان کسب و کارها و فروشگاه‌های آنلاین برای استفاده از این پیام‌رسان‌ها مرددند.

موسویان ادامه می‌دهد: «تمامی پیام‌رسان‌های بومی تعداد دنبال‌کنندگانشان رشد چشمگیری داشته و این افزایش مخاطب درباره پیام‌رسان سروش به سه برابر هم رسیده است اما همین افراد نیز اغلب برای داشتن یک گروه چت خانوادگی یا دریافت خدمات آموزشی به سمت این پیام‌رسان‌ها کشیده شده‌اند و صاحبان کسب و کارها تاکنون تصمیم جدی برای مراجعه به این شبکه‌ها از خود نشان نداده‌اند.»

قابلیت‌هایی که تلگرام برای تبادل اطلاعات و آسان‌سازی دسته‌بندی آنها برای کاربرانش ایجاد می‌کند یکی از دلایل محبوبیت آن محسوب می‌شود. تولید بات‌های ویژه فروش محصولات در فضای تلگرام نیز مهم است. گفته می‌شود هزینه تولید هر بات بین ۵۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان بوده است و با ازدست رفتن این کانال‌های فروش عملا این بات‌ها نیز کارکرد خود را از دست می‌دهند.

به گفته موسویان یک موسسه فرهنگی در حال آماده‌سازی بستری است که از بسیاری از ویژگی‌های تلگرام پشتیبانی می‌کند. او می‌گوید: «به‌طور مثال اگر کاربران تلگرام هزینه‌ای برای ساخت ربات‌های مخصوص این شبکه کرده‌اند، در این بستر می‌توانند از همان ربات‌ها استفاده کنند چراکه مدل کدنویسی استفاده‌شده در این بستر بسیار شبیه به تلگرام است. هرچند هنوز برای برگرداندن کاربرانی که عضو کانال‌های تلگرام این کسب و کارها بوده‌اند، راه حلی پیدا نشده است.»

او می‌گوید «ایتا» نام این پیام‌رسان است که فعلا در مرحله آزمایش قرار دارد و به احتمال زیاد به‌زودی افتتاح خواهد شد اما با وجود طراحی شبکه‌های داخلی که قابلیت کاربردی کردن بات‌های تلگرامی را دارند رئیس مرکز رسانه‌های دیجیتال می‌گوید دارندگان کسب و کارهای تلگرامی علاقه‌ای به استفاده از این بسترها ندارند.

 


منبع: ایسنا

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *